اگر شما تدریس می‌کنید احتمالا سالهاست شنیده‌اید که اینترنت تحول بزرگی در آموزش و یادگیری ایجاد خواهد کرد. همانند بسیاری از نوید‌های تحول، این تغییرات هم جامه عمل به خود نگرفت. درعوض مجموعه‌ای از ابزارها که به سیستم‌های مدیریت دوره معروف اند (CMS) می‌توانند برای افزایش سطح آموزش شما مورد استفاده قرار گیرد بطوریکه مزایای اینترنت را داشته باشد و نیاز به استاد را نیز از بین نبرد.

با مقالات بلدیاب همراه باشید

 سیستم مدیریت دوره چیست؟

CMS‌ها از کاربردهای ساختار وب هستند، بدین معنا که روی یک سرویس دهنده اجرا می‌شوند و توسط یک مرورگر وب برای جستجو‌کنندگان در وب قابل دسترسی می‌باشد. شما و دانشجویانتان با اتصال به اینترنت در هر جا می‌توانید به این شبکه دسترسی داشته باشید.

به طور کلی CMS ابزار اساتید برای ایجاد یک شبکه آموزشی و کنترل دسترسی به آن می‌باشد، به‌طوری که تنها دانشجویان ثبت نام شده بتوانند آن را ببینند. در کنار کنترل دسترسی، CMSها ابزارهای متنوعی را به شما ارائه می‌دهند که درس شما را تأثیرپذیرتر می‌نماید. آنها راه ساده ای را برای بارگذاری و اشتراک مواد درسی، برقراری مباحثه‌های برخط و گفتگو ، پرسش و بررسی، جمع آوری و بازبینی تکالیف دانشجویان و نگهداری نمرات ارائه می‌دهند. اکنون اجازه دهید به طور سریع به هرکدام از موارد ذکر شده و فواید آنها بپردازیم.

 بارگذاری و اشتراک مواد درسی

اکثر CMSها ابزاری را برای انتشار ساده‌تر مواد درسی مهیا می‌کنند. به جای استفاده از ویرایشگر HTML و سپس ارسال مستندات خود به سرویس دهنده از طریق سرویس FTP، شما به راحتی می‌توانید از یک فرم ساده تحت وب برای ذخیره برنامه درسی خود روی سرویس دهنده استفاده کنید. بسیاری از اساتید، برنامه درسی، یادداشتهای کنفرانس، تکالیف خواندنی، و مقالات خود را در هر زمانی که بخواهند برای دانشجویان خود قابل دسترس قرار می‌دهند.

 محل هم‌اندیشی[7] و گفتگو

محلهای هم‌اندیشی برخط و گفتگو امکان برقراری ارتباطات را در بیرون از کلاس درس فراهم می‌سازند.  محلهای هم‌اندیشی زمان بیشتری را برای تولید پاسخ‌ها در اختیار دانشجویان شما قرار می‌دهد و آنها را به سمت بحثهای منطقی هدایت می‌نمایند. گفتگو از سوی دیگر به آسانی و به سرعت امکان برقراری ارتباط با دانشجویان دوردست را امکان پذیر می‌سازد. این امکانات دستیابی، تمامی ‌موارد از اطلاعیه‌های دوره تا کنفرانسهای کامل را پوشش می‌دهد. من یک پروفسور را می‌شناسم که به دلیل جراحی حنجره نمی‌توانست صحبت کند و تمام کلاس خود را با استفاده از گفتگو و مطالعه برگزار می‌کرد. کارگروههای دانشجویی می‌توانند برای پروژه‌های کلاسی از مباحثه‌های برخط استفاده کنند.

پرسش و بررسی

پرسش و بررسی‌های برخط، بسیار سریع ارزش‌دهی می‌شوند. این موارد ابزار مهمی ‌برای ارائه بازخورد سریع به دانشجویان در مورد عملکرد و همچنین اندازه گیری درک مطلب آنها از درس می‌باشد. امروزه، بسیاری از موسسات انتشاراتی، کتابهایی به صورت بانک سوالات تستی طبقه بندی شده تهیه می‌کنند. پروفسوری در ایالت سانفرانسیسکو بازاریابی تدریس می‌کرد و از آزمونهای کوچک هفتگی برای درگیر کردن دانشجویان با مقالات و مطالب استفاده می‌کرد. سپس وی از امتحانات برخط و همان بانک سوالات برای امتحانات پایانی استفاده می‌کرد.

 

جمع آوری و بازبینی تکالیف دانشجویان

پیگیری تکالیف دانشجویان کاری سخت و دشوار می‌باشد. ارسال تکالیف برخط، راهی آسان برای پیگیری و نمره‌دهی به تکالیف دانشجویان می‌باشد. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از یک محیط برخط برای دانشجویان به طوری که بتوانند کارهای یکدیگر را ببینند، سبب افزایش انگیزه و عملکرد آنها می‌گردد. یکی از همکاران من که دوره ای را تدریس می‌کرد، شاگردان خود را به چنین کاری گماشت. درنتیجه هرکدام از آنان می‌توانستند در هر مرحله از کار نوشتن، نوشته‌های دوستان خود را ببینند.

 نگهداری نمرات

یک کتابچه نمره برخط، می‌تواند اطلاعات به‌‌روز‌شده ای را در مورد کارآیی دانشجویان شما در دوره شما به آنها ارائه دهد. همچنین نمرات برخط، شما را به سمت موافقت با قوانین خصوصی جدیدی سوق می‌دهد که ارسال نمرات با شناسه شخصی در محلهای عمومی ‌ممنوع است. کتابچه نمره CMS به دانشجو اجازه می‌دهد که تنها نمره خود را ببیند نه نمره سایرین را. همچنین شما می‌توانید نمرات را برای محاسبات پیشرفته به برنامه Excel منتقل کنید.

درحالی که شما می‌توانید برنامه هایی را نوشته و یا پیدا کنید که کارهای فوق را برای شما انجام دهد، CMS تمامی‌این موارد را در یک بسته[9] مجتمع شده مهیا می‌کند. وقتی چگونگی استفاده از آن را یاد بگیرید، به جای اینکه وقت خود را صرف تولید و مدیریت نرم‌افزار خود کنید، می‌توانید روی آموزش و یادگیری تمرکز کنید.

در طول پنج سال گذشته سیستم CMS به سرعت رشد کرده و اکنون در بسیاری از دانشگاه‌ها و کالج‌ها نرم‌‌افزاری حیاتی در نظرگرفته می‌شود. اکنون بازار CMS بازاری چندین میلیون دلاری است و در حال رشد سریع می‌باشد. یکی از بزرگترین فروشنده ها، Blackboard می‌باشد که اخیرا عمومی‌شده است.

 

چرا باید از CMS استفاده کنید؟

سؤال خوبی است. ما هزاران سال است که کلاس‌ها را بدون نیاز به شبکه اینترنتی و ساختار وب کنترل می‌کنیم. گچ و صحبت کردن روش غالب در آموزش می‌باشد و کلاسهای رودررو بیشتر تأثیرگذار است. موارد ذکر شده در بالا در سالهای اخیر یکی از روشهای یادگیری می‌باشد. اخیراً چگونگی تأثیر ادغام دو روش آموزش اینترنتی و کلاسهای حضوری، که به نام دوره‌های «ترکیبی» می‌باشد مورد تحقیق قرار گرفته است. دوره‌های ترکیبی مزایای هر دو دوره را در خود جمع کرده اند. تصور کنید که بیشتر محتویات درسی از طریق محیط برخط انتقال داده شود و زمان کلاس برای مباحثه، سؤال و حل مساله ذخیره گردد. اساتید دریافتند که با ذخیره زمان و افزایش یادگیری دانشجویان به موارد طبقه بندی شده خارج از کلاس می‌توان پرداخت. این امر اجازه مشکل‌یابی رودررو را مهیا می‌کند.

بحث‌های برخط به بسیاری از دانشجویان موقعیتی برای مطرح شدن می‌دهد که در کلاسهای عادی نمی‌توانستند چنین کنند. بسیاری از دانشجویان برای صحبت در کلاس بی‌میل می‌باشند زیرا خجالتی، نا‌مطمئن و یا دچار مشکل زبان می‌باشند. سؤال و جوابهای اینترنتی از نظر زمان نیز برای دانشجویان مفید بوده و آمار اساتید نشان می‌دهد که مشارکت در کلاس در روش برخط، بیشتراز کلاس درس معمولی است.

دلایل دیگری نیز وجود دارد که شما را به سمت استفاده از CMS در دوره‌ها سوق می‌دهد:

 تقاضای دانشجویان

دانشجویان از نظر ادراکی فنی‌تر شده اند و می‌خواهند که بسیاری از دروس خود را از اینترنت و وب دریافت نمایند. آنها می‌توانند اطلاعات مورد‌نیاز خود را در هر زمان و به هر تعدادی که می‌خواهند از این طریق دریافت کنند. خو گرفتن با امکاناتی از جمله پیام رسانی فوری و سایر ابزارهای جمعی و ارتباطات برخط دلیل دوم دانشجویان است.

 

برنامه دانشجویان

با افزایش شهریه دانشجویان به ساعات کار بیشتری برای اتمام جلسات خود نیاز دارند. حدود نیمی ‌از دانشجویان اکنون 20 ساعت در هفته کار می‌کنند، برای اتمام جلسات درس خود با یک CMS آنها می‌توانند با اساتید و سایر هم کلاسی‌های خود در هر زمان در ارتباط باشند. آنها می‌توانند در زمان ناهار امتحان داده یا درس بخوانند. دانشجویانی که کار می‌کنند نیازمند انعطاف برای دستیابی به دروس شما می‌باشند و سیستم CMS راهی قدرتمند برای برطرف کردن نیازهای آنان می‌باشد.

 

 دروس بهتر

درصورتیکه CMS به درستی استفاده گردد می‌تواند کلاسهای شما را مناسب‌تر و تأثیرگذارتر نماید. با ارائه برخی از قسمتهای درس شما به صورت برخط، شما زمان بیشتری برای ترغیب دانشجویان به طرح سؤال و عقیده خواهید داشت. به عنوان مثال؛ اگر شما مقاله قابل ارائه خود را به شکل یک فایل برخط به شبکه انتقال دهید در زمان مربوط به ارائه آن می‌توانید از دانشجویان در مورد مطالبی که برای آنها قابل فهم نبوده سؤال نمایید. اگر شما از محلهای هم‌اندیشی برخط استفاده کنید در آن صورت می‌توانید بهترین عقاید و سؤالات را از محلهای هم‌اندیشی به کلاس درس خود انتقال دهید. ما در کتاب بحث‌های زیاد استراتژیک و وضعیت مطالعات صورت گرفته را مطرح کرده ایم. شما این مطالب را در اوایل دهه90 شنیده اید. در این فاصله زمانی چه چیزی تغییر کرده است؟ امروزه استفاده از CMS به عنوان سریع‌ترین و گسترده‌ترین سیستم نسبت به گذشته می‌باشد. تکنولوژی آن قوی‌تر می‌باشد و برنامه نویسان، ساختارهای خوب و کاربردی را طرح کرده اند. در گذشته طرح‌ها به صورت پروژه‌های گروهی یا حتی شخصی بوده و پس از آن تجاری می‌شدند. دو بسته تجاری پیشتاز، WebCT و Blackboard به عنوان پروژه‌های دانشجویی کوچک شروع شدند و چنان رشد کردند که به بزرگترین CMS‌های تجاری تبدیل شدند.

 با این حال، تصدی بازار بدین معنا نیست که این دو نرم افزار بهترین عملکرد را دارند یا مطمئن‌ترین قطعه نرم‌افزاری هستند. در حقیقت این دو پیشقدم بازار، سعی می‌کنند که پیشرفت خود را ادامه دهند و برخی معتقدند که کیفیت کارها دستخوش تغییراتی شده است.

 

چه چیزی Moodle را متمایز کرده است؟

بخشی از کار من تهیه CMS برای برخی دانشگاه‌ها می‌باشد. من اکنون چند سالی است که در مورد CMS تحقیق می‌کنم و یکی از هواداران Moodle شده ام زیرا یکی از منابع بازمتن می‌باشد، بر مبنای فلسفه یادگیری درستی بنا شده است و جمع بزرگی توسعه و حمایت آن را به عهده دارند. از نظر مجموعه خصیصه‌ها، قابل رقابت با سیستمهای تجاری بزرگ است و به راحتی می‌توان آن را بسط داد. اجازه دهید نگاه دقیقتری به فواید این سیستم بیندازیم و اهمیت آن را برای شما و مؤسسه‌تان عنوان کنیم.

 

 رایگان و بازمتن

عبارت « بازمتن»[12] در برخی حوزه‌ها به یک اصطلاح مهم تبدیل شده است. درک عقاید خارق العاده و قدرتمند آن و اینکه چگونه می‌تواند دنیای تولید نرم‌افزار در جهان را تغییر دهد، برای افرادی که به دور از مباحث فنی می‌باشند، دشوار می‌باشد. این عقیده به خودی خود بسیار ساده می‌باشد. منبع بازمتن به معنای این است که کاربر می‌تواند به منابع کُد‌شده نرم‌افزاری دسترسی یابد. شما می‌توانید به محتوای سرپوشیده نگاه کنید و چگونگی عملکرد آن را بررسی کنید، به آن کدی را اضافه کنید و یا بخشی از آن را در کار خود استفاده ‌کنید.

سوال اینکه چرا این امر مهم است؟ "بازمتن" به معنای احترام به ارزشهای جامعه دانشگاهی، آزادی مرور عقاید دوستان و اشتراک دانش می‌باشد. همانطور که هرکس می‌تواند به راحتی و به طور رایگان ازMoodle استفاده کند، همچنین افراد می‌توانند خصیصه‌هایی را به آن بیفزایند ، اشکالات^[13] آن را برطرف کنند، عملکرد خود را بهبود بخشند، یا تنها از طریق پیگیری چگونگی عملکرد دیگران برای برطرف کردن مشکلات چیزی یاد بگیرند.

ثانیاً برخلاف CMS‌های خصوصی گران‌قیمت، که نیازمند قراردادهای نگهداری سنگین است، بدون هزینه بودن آن به شما کمک می‌کند تا بتوانید آن را بر روی هر سرویس‌دهنده‌ای نصب کنید. هیچ کس نمی‌تواند آن را از شما بگیرد، هزینه مجوز آن را افزایش دهد و یا شما را برای به‌روز کردن آن متحمل هزینه کند. هیچ کس نمی‌تواند شما را در به‌روز کردن آن اجبار کند، خصیصه هایی را که نمی‌خواهید به شما بدهد، و یا به شما بگوید حداکثر چند نفر مجازند از آن استفاده کنند. آنها نمی‌توانند کُد برنامه را از مصرف کنندگان پس بگیرند و اگر مارتین دوگاماس تصمیم به خاتمه توسعه آن بگیرد، یک گروه اختصاصی از توسعه‌دهندگان وجود دارد که این پروژه را پیش ببرند.

 

 فلسفه آموزشی

پیش زمینه کاری مارتین دوگاماس در آموزش، منجر به این امرشد که در پس قوانین Moodle ساختار گروهی را اتخاذ کند. این یک انقلاب است چرا که بیشتر سیستم‌های CMS مبتنی بر مجموعه ابزار هستند از این‌‌رو من اکثر سیستمهای CMS تجاری را "ابزار‌محور" می‌نامم در حالیکه Moodle  "آموزش‌محور" است.

ساختار گروهی، برپایه این نظریه می‌باشد که مردم وقتی در یک فرآیند گروهی در جهت تولید دانش درگیر هستند، بهترین چیزها را یاد می‌گیرند. این جمله پیچیده است. پس اجازه دهید آن را به مفاهیم ساده‌تر بشکنیم. عبارت فرآیند گروهی نشان می‌دهد که آموزش کاری است که در گروه صورت می‌گیرد. از این نقطه نظر آموزش، روندی است از مذاکرات در فرهنگی با دستاوردها و سمبول‌های مشترک. فرآیند مذاکره و بکارگیری دستاوردهای مشترک، پروسه تولید دانش است.

اما اینکه چگونه می‌توان این مفاهیم را به Moodle ربط داد؟ اولین مورد واسط آن است. در حالی که CMS‌های ابزار محور، لیستی از ابزارها را به عنوان واسط در اختیار شما قرار می‌دهند، Moodle لیستی از ابزارها را در واسطی قرار می‌دهد که در آن امور آموزشی محوریت دارد. شما می‌توانید دوره Moodle خود را به صورت هفتگی یا برحسب عناوین یا با پارامترهای عمومی سازماندهی نمائید. به علاوه درحالیکه اکثر CMSها استادان را به بارگذاری مقدار زیادی محتوای ثابت ترغیب می‌نماید، این سیستم روی ابزارهای مباحثه و محصولات اشتراکی تمرکز دارد. بنابراین تمرکز روی تحویل اطلاعات نمی‌باشد. بلکه تمرکز بر به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و ترغیب به تولید دانش می‌باشد. فلسفه طراحی Moodle آن را به یک سیستم منحصر بفرد معلم دوست^[14] تبدیل کرده است. این سیستم اولین نسل از ابزارهای آموزشی را ارائه می‌نماید که حقیقتاً مفید می‌باشد.

 

جامعه جهانی

Moodle مجموعه ای بزرگ از افرادی فعال است که از این سیستم استفاده می‌کنند و خصیصه‌های جدیدی را به آن اضافه می‌کنند و آن را ارتقا می‌بخشند. از طریق آدرس http://www.Moodle.org/ می‌توان با این مجموعه ارتباط برقرار کرد و در درس" استفاده از Moodle" ثبت نام نمود. شما در آنجا افرادی را می‌بینید که بیش از حد انتظار، جهت پیشرفت دیگران کمک می‌کنند و مشکلات آنها را رفع می‌نمایند این کار، Moodle را تأثیرگذارتر می‌کنند. در سال 2005، حدود 4000 نفر در این سیستم ثبت نام کرده اند و بیش از 3000 سایت Moodle در 112 کشور وجود دارد. جامعه جهانی سیستم Moodle را به 40 زبان برگردانده است. جامعه جهانی Moodle در موفقیت آن نقش داشته است. با دارا بودن کاربرهای جهانی همیشه کسانی برای پاسخ‌گویی و یا مشاوره وجود دارند.

توسعه‌دهندگان Moodle نیز، همزمان با کاربران، کار می‌کنند تا در مورد کیفیت اطمینان یابند، مدلها و خصیصه‌های جدید را به آن اضافه کنند و ایده‌های جدید را برای اصلاح و بهبود به سیستم بیفزایند. مارتین و تیم اصلی وی مسئول تصمیم‌گیری در مورد این می‌باشند که کدام خصیصه‌ها برای انتشار رسمی کامل شده اند و در ادامه به کجا باید رفت. به دلیل آنکه کاربران در انجام آزمایشات و کسب تجربه آزاد می‌باشند بسیاری از افراد خصیصه‌های جدید را آزمایش می‌کنند در نتیجه این خصیصه‌ها در یک دپارتمان بزرگ کنترل کیفیت تست می‌شود.

 این سه مزیت، یعنی رایگان بودن، سازندگی گروهی، و جامعه جهانی، Moodle را در فضای CMS‌ها بی‌همتا می‌کند.

 

 

مقایسه خصیصه‌ها

برخلاف مجموعه خصیصه‌های سیستمهای تجاری مهم، Moodle ترکیب بسیار خوبی دارد. با بررسی و مقایسه سیستمهای مدیریتی دیگر، از جمله Blackboard و WebCT ، خصیصه‌های مشترک آنها با Moodle مشخص شده است. در صورتی که اساتید نتوانند اموری را که با سیستم‌های تجاری خود انجام می‌دادند، با یک سیستم بازمتن انجام دهند، سریعاً آن را کنار می‌گذارند. Moodle تنها سیستم بازمتن قابل دسترس است که هم اکنون با سیستمهای قدرتمند قابل رقابت است.

در حقیقت اساتید در محیط‌های قابل توسعه می‌توانند خصیصه‌هایی را به Moodle اضافه کنند که مشتریان سیستمهای تجاری نمی‌توانند. در مقایسه با سیستمهای بازاری این یک مزیت برای یک سیستم بازمتن است که توسط استاد قابل ارتقا است. در جدول 1-1، ویژگی‌های خصیصه‌های سیستم Moodle با دو سیستم دیگر مقایسه شده است.

 

ملاحظه می‌کنید که Moodle دارای تمامی خصیصه‌های سیستمهای تجاری بوده و چند خصیصه دیگر را که آنها ندارند، دارا می‌باشد. در ادامه کتاب ما به شما یاد می‌دهیم که چگونه می‌توانید از این خصیصه‌ها برای پربار کردن تدریس خود استفاده کنید و یک محیط قدرتمند آموزشی برای دانشجویان خود ایجاد نمایید

منبع : بلدیاب